Tìm hiểu về Oracle Blockchain, các vấn đề xoay quanh Oracle và hợp đồng thông minh

Công nghệ Blockchain đã giới thiệu những cách mới để ghi, lưu trữ, trao đổi và quản lý dữ liệu và giao dịch tài chính. Nó hoạt động bằng cách ghi dữ liệu theo một chuỗi tuần tự của các ‘khối’. Tất cả các nút trong mạng blockchain đều chia sẻ một bản sao tương tự của sổ cái phân tán. Thú vị là bất kỳ thay đổi nào trên sổ cái đều ngay lập tức hiển thị cho các thành viên khác của mạng. Bất cứ khi nào người quản lý bắt đầu giao dịch mới, giao dịch sẽ được phát sóng trên toàn mạng.

Sau đó, miner sẽ thực hiện các nhiệm vụ xác minh và kiểm toán dựa trên cơ chế đồng thuận trong blockchain. Tuy nhiên, nhu cầu về các oracle blockchain đã xuất hiện mạnh mẽ như một giải pháp cho những khó khăn nghiêm trọng trong chính blockchain. Hãy cùng tìm hiểu thêm về các oracle trên blockchain với một sự hiểu biết sơ lược về các hợp đồng thông minh cũng như phản ánh chi tiết về vấn đề oracle.

Những tác động mang tính cách mạng của Blockchain

Về Blockchain Oracle

Thần thoại Hy Lạp trình bày ví dụ đầu tiên về từ ‘oracle’ (nhà tiên tri), ám chỉ bất kỳ cá nhân nào có khả năng trực tiếp giao tiếp với Thượng đế. Nhiều câu chuyện cổ đại đều đề cập đến oracles và cách mà người ta tìm đến họ để có kiến thức về những điều vượt quá sự nhận thức của họ.

Trong cảnh quan blockchain, oracle hoạt động như các hệ thống cung cấp thông tin từ thế giới thực cho blockchain. Nếu bạn cần phát triển một hợp đồng thông minh cho sự kiện chính trị, thời tiết, hoặc giá cổ phiếu, bạn sẽ cần một cổng để lấy thông tin từ thế giới bên ngoài.

Vấn đề cơ bản của blockchain tập trung vào việc đạt được sự nhất quán, do đó gợi ý về khả năng thiếu khả thi khi cung cấp thông tin từ bên ngoài cùng với dữ liệu giao dịch. Các nút khác sẽ xem thông tin đó như đến từ một nguồn ‘không đáng tin cậy’. Vì vậy, thông tin từ thế giới bên ngoài phải xuất phát từ các nguồn bên thứ ba mà tất cả các nút đều chấp nhận độ tin cậy một cách nhất quán.

Nguồn tham chiếu đơn nhất của bên thứ ba đáng tin cậy được đề cập trong trường hợp này sẽ là oracle blockchain. Chúng là các dịch vụ của bên thứ ba cung cấp thông tin bên ngoài cho một hợp đồng thông minh trong blockchain. Thay vì dự đoán tương lai như các oracle trong thần thoại Hy Lạp, oracle trong blockchain hoạt động như những cây cầu nối giữa thế giới bên ngoài và blockchain.

Vấn đề quan trọng nhất của blockchain và hợp đồng thông minh là chúng không thể truy cập dữ liệu bên ngoài mạng hoặc dữ liệu ngoại tuyến. Như rõ ràng trong trường hợp của một số ứng dụng hợp đồng thông minh, một số thỏa thuận hợp đồng yêu cầu thông tin quan trọng từ thế giới bên ngoài để thực hiện.

Đây là nơi bạn cần một oracle trong blockchain. Oracle cung cấp liên kết giữa dữ liệu trong chuỗi và ngoài chuỗi trong khi đóng vai trò là các yếu tố quan trọng trong hệ sinh thái blockchain. Oracle có thể mở rộng phạm vi ứng dụng của hợp đồng thông minh. Nếu không có chúng, một hợp đồng thông minh chỉ có thể truy cập dữ liệu từ bên trong mạng, do đó hạn chế các chức năng.

>>Xem thêm: Blockchain Talk | Hợp đồng thông minh – Cách thế giới đi đến thỏa thuận tốt hơn

Vậy Blockchain Oracle hoạt động như thế nào?

Ngược lại với những giả định phổ biến về oracle blockchain, chúng không phải là nguồn dữ liệu bên ngoài. Oracle blockchain thực sự hoạt động như một lớp dữ liệu giúp truy vấn, xác minh và xác thực các nguồn dữ liệu bên ngoài. Sau đó, oracle chuyển tiếp thông tin cho blockchain theo cách mà blockchain có thể hiểu. Oracle có thể truyền dữ liệu dưới nhiều hình thức như nhiệt độ đo bởi cảm biến, thông tin giá cả, hoặc chi tiết của một giao dịch thành công.

Để lấy dữ liệu từ các nguồn bên ngoài, điều quan trọng là phải cần sự giúp đỡ một hợp đồng thông minh và dữ liệu trên hệ thống. Hơn nữa, một số oracle cũng có tính năng chuyển tiếp thông tin cho hợp đồng thông minh cũng như gửi thông tin trở lại các nguồn bên ngoài. Thiết kế của một oracle blockchain phụ thuộc rất nhiều vào các trường hợp khác nhau, từ đó xác nhận sự hiện diện của các biến thể khác nhau. Một số loại oracle blockchain đáng chú ý bao gồm những loại sau:

Software oracle

Hardware oracle

Inbound oracle

Consensus-based oracle

Nền tảng chính để phân loại các oracle blockchain dựa trên 3 đặc điểm quan trọng như:

Nguồn: Đặc điểm “nguồn” của oracle blockchain đề cập đến việc xác định xem dữ liệu đến từ phần cứng hay phần mềm

Lòng tin: Yếu tố “tin cậy” trong các oracle blockchain sẽ kiểm tra xem nó được phân cấp hay tập trung.

Hướng thông tin: Chất lượng thông tin của blockchain sẽ đề cập đến việc gửi các thông tin từ các nguồn bên ngoài đến các hợp đồng thông minh hay gửi thông tin từ các hợp đồng thông minh sang thế giới bên ngoài. Điều quan trọng cần lưu ý là một oracle blockchain cụ thể có nhiều loại. Tuy nhiên, việc sử dụng oracle trong blockchain có thể gây ra các trở ngại khác.

>> Tìm hiểu thêm: Giao thức lớp 3 trong Blockchain

Các vấn đề xoay quanh Oracle:

Điều quan trọng nhất khi nghĩ về một oracle trên blockchain là lý do chúng ta sử dụng blockchain. Tại sao chúng ta phát triển trên blockchain? Tất nhiên là vì phi tập trung! Ngược lại, dữ liệu cần đến từ một số nguồn. Nếu bạn muốn nhập dữ liệu từ một nguồn, nút, hoặc API cụ thể, bạn hủy hoại hoàn toàn mục đích của blockchain. Điều này đặt nền móng cho vấn đề oracle trên blockchain.

Oracle tập trung thực sự ngụ ý rằng một thực thể duy nhất kiểm soát hợp đồng thông minh, làm cho nó giống như các hợp đồng thông thường. Hơn nữa, oracle tập trung với những ý định tốt nhất cũng đã trở thành mục tiêu của những kẻ cố gắng tấn công lấy dữ liệu một cách bất hợp pháp. Ngoài ra, chúng cũng dễ bị ảnh hưởng bởi vấn đề cập nhật và thiếu bảo trì, có thể dẫn đến tình huống thảm họa.

Khi bạn tham chiếu đến vấn đề oracle, bạn sẽ thấy hai khía cạnh quan trọng:

1. Blockchain không thể truy cập dữ liệu bên ngoài một cách tự động.
2. Oracle tập trung hủy bỏ lợi ích giá trị của một hợp đồng thông minh trong khi đặt ra những mối đe dọa lớn về an ninh.

Thực tế, vấn đề oracle trên blockchain không phải là điều mới trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm. Thực tế, bất kỳ thực thể nào có khả năng xác minh việc thực hiện đúng của một ứng dụng kiểm thử có thể được biết đến là ‘Oracle’. Vấn đề với oracles xuất hiện trong những tình huống mà các oracle kiểm thử không thể hoạt động hoàn toàn tự động.

Với việc không có bất kỳ tự động hóa nào, bạn sẽ phải phụ thuộc vào một người đại diện để xác định tính đúng đắn của hành vi quan sát. Quyết định của con người không thể mang lại cái nhìn sâu sắc về các kết quả có thể xảy ra, dẫn đến vấn đề oracle không chắc chắn trong dữ liệu được cung cấp. Vấn đề này đã được định nghĩa là sự xung đột giữa an ninh, sự tin cậy và tính xác thực giữa oracle của bên thứ ba và việc thực thi hợp đồng thông minh không tin cậy.

>>Tìm hiểu thêm: Khám phá sức mạnh và linh hoạt của ngôn ngữ lập trình Java

Những tác động của vấn đề blockchain oracle:

Yếu tố quan trọng tiếp theo trong việc hiểu về oracle trên blockchain là xác định tác động của chúng đối với ứng dụng thực tế. Hầu hết các ứng dụng của blockchain trong thế giới thực đều gặp vấn đề do vấn đề từ Oracle. Đồng thời, điều quan trọng cần lưu ý rằng tác động tiêu cực của oracle trên blockchain sẽ khác nhau đáng kể tùy thuộc vào tính chất của doanh nghiệp và tổ chức liên quan.

• Bảo vệ Quyền Sở Hữu Trí Tuệ (IPRS):

Một trong những ứng dụng ban đầu của blockchain được thiết kế để đăng ký quyền sở hữu trí tuệ (IPR). Tuy nhiên, chức năng bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên blockchain đã lùi về sau so với các ứng dụng tài chính. Hiện nay, các hoạt động thông thường của nền tảng hợp đồng thông minh đã tăng cường sự quan tâm đối với chức năng IPRS của blockchain. Ví dụ, blockchain có thể cung cấp cho nghệ sĩ âm nhạc một nền tảng độc lập để xác định giá, tiếp cận khán giả và độc lập đạt quyền cho công việc của họ.

Tuy nhiên, một hợp đồng thông minh trên blockchain không thể xác định tác giả thực sự của các sản phẩm sáng tạo ban đầu. Thiếu một cơ quan quyết định trung ương khiến cho blockchain trở thành một nền tảng đến trước, nơi nghệ sĩ có thể đòi quyền IPR dựa trên việc ai tải lên trước. Vì vậy, việc quyết định liệu các hãng đĩa hay các tác giả mới là nguồn thông tin đáng tin cậy nhất là cực kì khó khăn.

• Chuỗi cung ứng và khả năng lưu trữ dữ liệu:

Các ứng dụng của blockchain trong việc chứng minh xuất xứ dữ liệu an toàn đã được công nhận với nhiều ví dụ thực tiễn. Điểm quan trọng nhất trong ứng dụng blockchain trong theo dõi chuỗi cung ứng là nguồn gốc dữ liệu cho sản phẩm vật lý. Blockchain cung cấp tính an toàn và tính bất biến cần thiết để đảm bảo an toàn và nguồn gốc cho việc vận chuyển thực phẩm, thuốc, và các hàng hóa quan trọng khác.

Trong trường hợp của một oracle blockchain trong chuỗi cung ứng, oracle thường thuộc sở hữu của công ty sản xuất hàng hóa. Vì vậy, bạn có thể rõ ràng nhận thấy sự xung đột lợi ích trong trường hợp này khi dữ liệu tập trung. Ngay cả khi dịch vụ oracle được thuê ngoài, công ty sản xuất vẫn kiểm soát thông tin.

•  Chăm sóc sức khỏe:

Các triển khai đa dạng của công nghệ blockchain trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là với nhiều dự án thử nghiệm, đã thu hút mức độ chú ý đáng kể gần đây. Việc tích hợp công nghệ blockchain có thể tập trung vào bảo hiểm sức khỏe, giáo dục y học, hồ sơ y tế, cung ứng thuốc, và nghiên cứu sinh học. Blockchain có thể thực sự cải thiện an ninh và quyền riêng tư trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Các giải pháp chăm sóc sức khỏe dựa trên blockchain có thể đảm bảo việc lưu trữ và chia sẻ thông tin một cách hiệu quả và an toàn bằng cách tận dụng công nghệ blockchain.

Oracle phân phối trên blockchain chắc chắn có thể đảm bảo rằng dữ liệu được tải lên blockchain không trải qua bất kỳ sự can thiệp nào. Ngược lại, điều này chỉ đúng nếu oracle có cùng thông tin và dữ liệu có thể kiểm tra dễ dàng với sự hiện diện công cộng.

Trong trường hợp dữ liệu nhạy cảm và riêng tư, như hồ sơ y tế, các oracle phân phối để xử lý thông tin khác nhau có thể dẫn đến nhiều khả năng rò rỉ dữ liệu và can thiệp. Bạn có thể chọn một oracle duy nhất mà tất cả các cơ sở y tế có thể truy cập bằng cách tận dụng cơ sở dữ liệu thừa kế. Ngược lại, việc kết hợp dữ liệu ngoại tuyến và trên chuỗi có thể bỏ qua mục tiêu cơ bản của việc giới thiệu blockchain trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

• Hợp đồng và pháp luật:

Việc sử dụng hợp đồng thông minh đã đưa ra yêu cầu về quy định, với sự hoàn thiện đầu tiên được thực hiện tại Arizona. Tuy nhiên, khái niệm về ‘sự thật không kiểm duyệt’ không hoàn toàn tuyệt đối, vì bạn chỉ có tính bất biến khi hệ thống hoạt động tốt. Ngược lại, việc chứng minh tính toàn vẹn của thông tin trong sổ cái là khó khăn.

Sự hiện diện của oracle là một vấn đề bẩm sinh trong một hợp đồng thông minh phụ thuộc vào dữ liệu từ nguồn bên ngoài. Đồng thời, các dịch vụ cung cấp oracle blockchain không đảm bảo tính không thiên lệch của oracle. Hơn nữa, họ không đảm bảo về tính toàn vẹn của thông tin mà họ cung cấp.

Lời kết

Mặc dù việc sử dụng oracle blockchain sẽ nâng cao khả năng truy cập dữ liệu từ bên ngoài, nhưng nó gây ra nhiều thách thức. Vấn đề oracle chỉ ra một trong những sự lệch lạc đáng chú ý so với bản chất cơ bản của blockchain và hợp đồng thông minh. Trong dài hạn, vấn đề oracle trên blockchain cần phải trải qua nghiên cứu toàn diện để xác định các giải pháp hiệu quả.

Quan trọng ngay bây giờ là blockchain đang nhận được sự công nhận như một can thiệp công nghệ khả thi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Liệu có thể tăng cường ứng dụng dựa trên blockchain bằng thông tin bên ngoài mà vẫn bảo vệ sự phi tập trung không? Tìm hiểu thêm về oracle trong blockchain và khám phá các khả năng giải quyết vấn đề bẩm sinh của chúng.

Blockchainwork biên dịch

Bài viết gốc: Understanding Oracles, Smart Contract and the Oracle Problem. 101 Blockchains

Tìm hiểu thêm về BlockchainWork tại: https://blockchainwork.net/

Nhà tuyển dụng kết nối các tài năng trẻ tại: https://blockchainwork.net/employer-signup

Ứng viên nắm bắt cơ hội việc làm tại: https://blockchainwork.net/candidate-signup

>>Có thể bạn quan tâm:

• Hợp đồng thông minh (Smart Contract là gì?)
• Kiểm định hợp đồng thông minh (Smart Contract Audit là gì?)
• Cách có được công việc tiền điện tử trong lĩnh vực web3?
• Chainlink (LINK) là gì? Tổng quan về Chainlink