Đừng nghĩ mỗi việc gọi vốn, tính minh bạch, an toàn và tự động hóa là đặc điểm giúp ứng dụng công nghệ blockchain tỏa…

Ứng dụng công nghệ blockchain trong đời sống và kinh doanh có dễ thực hiện? Đâu là những điểm cần lưu ý về công nghệ này? Vừa qua, BlockchainWork vinh hạnh khi có cơ hội được phỏng vấn Mr. Khoa Lê – hiện đang là giảng viên trường Đại học Quốc Tế – Đại học Quốc gia TP.HCM, đồng thời cũng là một trong những lãnh đạo của công ty Cổ phần Công nghệ Teknix để cùng chia sẻ quan điểm về chủ đề này.

Buổi trò chuyện mở ra những lời giải xoay quanh cơ hội và thách thức trong lĩnh vực blockchain đồng thời anh Khoa Lê cũng đúc kết và gửi những lời khuyên dành cho các bạn trẻ có đam mê và mong muốn tham gia vào một lĩnh vực công nghệ mới như này. Dưới đây là chi tiết những chia sẻ của anh, hãy cùng đón xem nhé.

>>Xem thêm: Blockchain hiện đang được ứng dụng như thế nào?

Hành trình đến từ đam mê và kinh nghiệm trong việc phát triển những dự án Blockchain

BlockchainWork: Chào anh Khoa Lê, rất vui khi được gặp anh trong buổi phỏng vấn ngày hôm nay. Đầu tiên, anh có thể chia sẻ đôi chút về bản thân cũng như hành trình của anh đến với blockchain được không?

Khoa Lê: Xin chào BlockchainWork, mình là Lê Ngọc Anh Khoa, cách đây 10 năm thì mình tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành tài chính tại Houston – Mỹ, sau đó về Việt Nam và trở thành giảng viên trường Đại học Quốc Tế – Đại học Quốc gia TP. HCM. Song song đó, với đam mê không ngừng trau dồi và ước mơ ấp ủ từ khi mình học Đại học Bách Khoa TP. HCM, mình đã có cơ duyên tham gia vào đội ngũ lãnh đạo của công ty Cổ phần Công nghệ Teknix. Tóm lại, bên cạnh sự nghiệp giảng dạy về Kinh tế – Tài chính tại trường đại học, mình cũng may mắn theo đuổi được đam mê về lĩnh vực IT, công nghệ, phần mềm.

BlockchainWork: Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ và tham gia các dự án blockchain, theo anh, thách thức mà mọi người hay gặp phải trong việc xây dựng và phát triển các dự án về blockchain là gì?

Khoa Lê: Điều thách thức nhất là giải thích được cho nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp hiểu về tính hợp pháp và luật bảo hộ về blockchain. Và khi họ chưa hiểu rõ vấn đề này đa số mọi người đều e dè, sợ bị lừa đảo, và đơn giản là không bước ra vùng an toàn để đón đầu một xu thế mới.

Để làm rõ lại vấn đề này thì Khoa xin khẳng định rằng các Đề án, chủ trương của Chính phủ, bộ giáo dục, sở ban ngành luôn khuyến khích các sáng kiến giải pháp về công nghệ, số hóa, và blockchain cũng nằm trong số đó. Khoa có lợi thế là vừa có cơ hội tham gia hợp tác doanh nghiệp vừa hoạt động trong ngành giáo dục của Nhà nước nên thường xuyên tiếp cận các đề xuất của Sở ban ngành và họ đề cập rất rõ vấn đề này, miễn là có đơn vị đủ trình độ thực và cơ quan đủ quy mô để nghiệm thu.

Tuy nhiên cũng có lý do chính đáng để các bên còn quan ngại ví dụ như vẫn chưa có quy định cụ thể về sở hữu tài sản mã hóa (digital asset). Nên luật pháp cũng phải cần thời gian để có thể bảo vệ người dùng. Luật phải đi theo công nghệ, công nghệ đi trước, khi đã giải quyết được những bài toán cho người dùng rồi, luật theo sau. Giống như ngày xa xưa khi xã hội nguyên thủy, sơ khai chưa có gì, mọi thứ đều là mới, thì sau khi có nhà lãnh đạo, nhà vua lên ngôi thì mới ban hành luật vậy.

Đó là cái khó khăn khi đem các dự án blockchain ra bên ngoài, cái mới luôn đi kèm với sự hoài nghi, và để giải đáp cho sự hoài nghi đó thì ngoài hành động ra còn cần thời gian để trả lời dựa trên kết quả mà nhà đầu tư, doanh nghiệp thu lại được. 

Ứng dụng công nghệ blockchain và câu chuyện về thị trường Crypto

BlockchainWork: Các ứng dụng công nghệ blockchain đang có tác động như thế nào đến các ngành công nghiệp khác nhau?

Khoa Lê: Hiện tại thì blockchain có 4 giải pháp chính mà tùy theo nhu cầu của các ngành công nghiệp khác nhau có thể ứng dụng vào, cụ thể:

• Loyalty point – hệ thống điểm thưởng khách hàng giữa các công ty với nhau – minh bạch, hồ sơ khách hàng giúp công ty này biết công ty kia đã cấp bao nhiêu điểm thưởng, từ đó khách hàng được kế thừa thành tích của mình. Ví dụ như khi 1 khách hàng mua hàng tại một sàn thương mại điện tử, rồi có thêm sàn khác tham gia vào, thậm chí là nhà hàng khách sạn cũng có thể sử dụng điểm đó mà không phải xây dựng một hệ thống mới từ đầu.
• Decentralized Identity (DID) – truy xuất nguồn gốc – dễ hiểu nhất là dùng QR Code – có 4-5 apps hoạt động, không chỉ ở một nước mà nhiều nước khác nhau bây giờ cần minh bạch, cần cơ sở dữ liệu chung, ví dụ như vaccine passport – với tính chất minh bạch và tự động, blockchain sẽ giải quyết. Ngoài ra truy xuất nguồn gốc rất khả dụng trong nông nghiệp, vì sao cùng loại mà giá con này cao hơn con kia, vì nguồn gốc khác nhau, và blockchain giúp chứng thực điều đó.
• Tokenization – token hóa – có thể dùng để gọi vốn (call for capital) đối với công ty truyền thống hay có thể dùng để chia nhỏ bất động sản đối với lĩnh vực bất động sản. Bên cạnh đó, việc chia nhỏ bất động sản cũng đang là xu hướng hiện nay khi giá bất động sản ngày một tăng và khó tiếp cận với nhà đầu tư mới. Mỗi bất động sản có thể xem như 1 cổ phiếu chia ra cho nhiều người và được chứng nhận đảm bảo bằng công ty đó.
• NFT: Non-fungible token – Xuất phát điểm là artist, song, digital painting. Nếu ngày trước các bạn chơi mỗi game phải tạo 1 account rồi cày lại từ đầu thì với NFT, bạn có thể lấy nhân vật mình tham gia game khác để giữ lại các cá tính riêng và độc nhất của mình trong thế giới metaverse. Riêng về lĩnh vực giáo dục thì NFT có thể là một công cụ đảm bảo an toàn về bằng cấp của người dùng, với NFT chúng có thể được lưu trữ an toàn. Đồng thời những bằng cấp được lưu trữ dưới dạng NFT và các chứng chỉ kỹ thuật số có thể loại bỏ nhu cầu về các tài liệu giấy dễ thất lạc và ảnh hưởng đến môi trường.

Và đó là 4 giải pháp cụ thể ứng dụng công nghệ blockchain cho các ngành công nghiệp khác nhau từ sản xuất, bán lẻ cho đến dịch vụ.

BlockchainWork: Gần đây, thị trường crypto đang gặp phải rất nhiều biến động. Theo anh, sự lên xuống của thị trường crypto có ảnh hưởng đến tiềm năng của blockchain không?

Khoa Lê: Theo mình, sự lên xuống của thị trường crypto sẽ không ảnh hưởng nhiều đến tiềm năng của blockchain.

Trước đây, khi nói về blockchain người dùng thường có những nhận định như “Blockchain là crypto, là bitcoin, là tiền ảo” hay thậm chí nghĩ ngay đến những phi vụ lừa đảo. Nhưng ngày nay khi tầm hiểu biết về blockchain được nâng cao thì họ mới nhận ra crypto và bitcoin chỉ là một phần nhỏ của công nghệ blockchain. Giống như thị trường tài chính truyền thống trước đây chúng ta có cổ phiếu là một công cụ, thì doanh nghiệp trước khi phát hành cổ phiếu vẫn tồn tại được bằng những công cụ tài chính khác như vay ngân hàng. Do đó nếu doanh nghiệp sử dụng blockchain trong hoạt động không có nghĩa là doanh nghiệp phải phát hành token ra bên ngoài hay tham gia vào thị trường crypto.

Bên cạnh đó, có thể thấy vốn hóa của thị trường crypto rất nhỏ so với các thị trường tài chính khác, ví dụ đơn giản là vốn hóa tổng crypto bao gồm Bitcoin và tất các coin khác cũng chưa bằng vốn hóa của một công ty công nghệ như Apple, mà chỉ riêng Mỹ thì có hàng trăm công ty trên thị trường chứng khoán, cho nên có thể khẳng định rằng thị trường Crypto còn rất nhỏ, thậm chí là nhỏ nhất so với các thị trường tài chính khác.

Với tính chất chỉ là hỗ trợ cho công nghệ blockchain như vậy thôi thì Khoa nghĩ blockchain là công nghệ phục vụ cho con người nói chung trong tương lai, còn crypto chỉ phục vụ cho một nhóm người, nhà đầu tư nhất định, vì vậy hai xu hướng này sẽ tách biệt và có lối đi riêng.

Sự biến động của thị trường crypto và công nghệ blockchain

Tiềm năng, rủi ro và thách thức trong lĩnh vực blockchain

BlockchainWork: Với mức độ phủ sóng của blockchain trong cộng đồng công nghệ ngày nay, theo anh, blockchain đang tiến hóa như thế nào và điều gì có thể sẽ thúc đẩy sự phát triển của nó trong tương lai?

Khoa Lê: Blockchain là một công nghệ thiên về khoa học kỹ thuật. Và khái niệm khoa học kỹ thuật sẽ phát triển đến thời điểm chúng trở nên phổ biến và đôi khi không cần tìm hiểu mà mọi người chỉ xem nó ứng dụng như thế nào thôi.

Ví dụ: Gmail, Facebook là hai ứng dụng mà chúng ta vẫn dùng mỗi ngày nhưng chúng ta hầu như không để ý rằng đằng sau nó chính là công nghệ AI.

Một cách đơn giản, blockchain là một công nghệ mới giống như Internet, AI những ngày đầu sơ khai. Vậy, chúng ta nên tập trung vào câu chuyện là blockchain mang lại cái gì cho mọi người, cho doanh nghiệp và cho người tiêu dùng cuối cùng. Blockchain mang lại 3 tính chất rất quan trọng giúp nó ngày càng được phát triển, thúc đẩy mang vào thị trường như sau:

• MINH BẠCH (transparent): Chúng ta cũng đã từng nghe lùm xùm về chuyện làm từ thiện đúng không? Nếu dùng blockchain, mọi thông tin về chuyển khoản, số tiền, người gửi người nhận đều có thể được minh bạch mà không cần qua một bên thứ 3, chính người dùng có thể tự kiểm tra được một cách dễ dàng.
• AN TOÀN (safe): Thông tin được lưu trữ, nó cho phép người dùng tùy chỉnh công khai hoặc bảo mật thông tin, đồng thời blockchain cũng đảm bảo thông tin khi tiếp cận người dùng là chính xác, không giả mạo, không thay đổi được. Đối với cá nhân ứng dụng phổ biến nhất là ví điện tử, với blockchain người ngoài có thể vào xem số tiền bạn có, nhưng không thể lấy nó được trừ phi bạn đưa mật khẩu cho họ, giống như đưa chìa khóa để mở két vậy.
• TỰ ĐỘNG (automatic): Nếu mọi thứ là đúng luật, giao dịch sẽ được thực hiện, tiền được chuyển đi nhanh chóng, có xác nhận trên hệ thống, chi phí nhỏ nhưng hiệu quả cao.

Nếu doanh nghiệp hay cá nhân có nhu cầu sử dụng 1 trong ba tính chất trên thì blockchain là 1 công nghệ rất thích hợp. Và trên thực tế nhu cầu cho các tính chất đó rất cao nên chắc chắn ứng dụng công nghệ blockchain sẽ không ngừng phát triển len lỏi vào trong các lĩnh vực khác nhau trong xã hội.

BlockchainWork: Bên cạnh những tiềm năng, chúng ta không thể nào tránh khỏi những rủi ro cũng như thách thức trong việc ứng dụng công nghệ blockchain. Không biết anh có thể chia sẻ với các bạn độc giả về vấn đề này được không?

Khoa Lê: Về thách thức, chúng ta phải thay đổi nhiều thứ, hệ thống đang vận hành trơn tru rồi, vì sao phải thay đổi? Một lần nữa chúng ta cần các case study cụ thể để chứng tỏ điều đó.

Một vài người còn có suy nghĩ chưa chính xác với blockchain. Ví dụ: gọi vốn dễ, tuy nhiên phải hiểu đó là nợ, mà dễ thì phải trả lãi cao, “High risk high return” và từ đó cũng là rủi ro cho doanh nghiệp.

Họ có thể phải đánh đổi danh tiếng, vì nếu ko như dự kiến thì họ sẽ trở thành kẻ lừa đảo dù ban đầu họ không có ý đó; còn nếu tốt, thì có thể phát triển lên mấy chục lần là chuyện bình thường tuy nhiên lưu ý rằng chuyện đó không quan trọng bằng việc phát triển đều, bền vững và tồn tại, vì hôm trước tăng mấy chục mấy trăm lần hôm sau lại lao dốc thì điều ấy vô nghĩa.

Tóm lại khi tư vấn một doanh nghiệp triển khai blockchain thì cần phải giúp cho họ rõ họ muốn làm gì, có cần áp dụng blockchain hay không vì không phải ai cũng phù hợp và nếu gọi vốn thì không phải ai cũng nên làm, nó chỉ nên được ứng dụng trong một số trường hợp cụ thể chứ không phải người người nhà nhà đều phải đua nhau ứng dụng blockchain.

>> Xem thêm: Bức tranh blockchain Việt Nam từ góc nhìn một nghiên cứu sinh Thụy Điển

BlockchainWork: Vậy theo anh, điều gì là cần thiết để blockchain được chấp nhận rộng rãi hơn trong xã hội?

Khoa Lê:

Như đã đề cập ở trên, việc chưa có bộ luật cụ thể chính là rào cản trong việc lan rộng công nghệ blockchain trong cộng đồng. Tuy nhiên chính phủ, nhà nước vẫn luôn quan sát và rất cần những case study cụ thể mới có thể ban hành những quy chế, bộ luật cụ thể cho từng trường hợp và những biến số có thể xảy ra.

Do đó, một trong những cách hiệu quả nhất đó là các công ty nắm được công nghệ blockchain ở Việt Nam cần chủ động tạo ra những sản phẩm mẫu mã, từ đó các doanh nghiệp có thể áp dụng và nhân rộng ra nhiều hơn. Tương tự như trước đây, khi công ty chưa có website thì các dịch vụ phần mềm đưa ra những template mẫu để công ty tham khảo, gắp thả từ từ xây dựng bộ khung và cái riêng của công ty vậy.

Và sau khi đạt được những hiệu quả tích cực cụ thể rồi, thị trường sẽ dần hình thành các mối quan hệ hợp tác giữa các bên liên quan, bao gồm các công ty, tổ chức, chính phủ và người dùng cuối. Việc xây dựng và triển khai các dự án blockchain chung sẽ tạo ra chuỗi cung ứng và hệ sinh thái đa dạng. Từ đó bộ khung pháp lý sẽ được hình thành bảo vệ lợi ích và giá trị cho tất cả các bên liên quan, góp phần giúp cho blockchain được chấp nhận rộng rãi hơn trong xã hội.

Cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực blockchain

>>Xem thêm: Ứng dụng thực tế của ngành công nghệ blockchain trong nông nghiệp

Đánh giá cơ hội nghề nghiệp của Blockchain trong tương lai

BlockchainWork: Theo nghiên cứu, blockchain dành được sự quan tâm ưu ái rất nhiều từ cộng đồng yêu thích công nghệ nói chung và các bạn trẻ nói riêng. Bằng chứng là hiện này có một số trường đại học đã đưa blockchain vào chương trình giảng dạy như RMIT. Không biết, anh Khoa có suy nghĩ như thế nào về cơ hội nghề nghiệp của blockchain trong tương lai?

Khoa Lê: Với các phân tích trên, hiện nay, nhu cầu nhân lực cho lĩnh vực blockchain không phải là ít. Tuy nhiên để đáp ứng được yêu cầu thì không phải là dễ. Để đơn giản thì sẽ có 2 nhóm nghề, thứ nhất là kỹ thuật và thứ 2 là nhóm ngành non-tech và họ chỉ cần kiến thức cơ bản.

Ở nhóm nghề kỹ thuật hay dễ hiểu hơn là lập trình viên/coder thì cần học chuyên sâu, tốn khá nhiều thời gian công sức, tuy nhiên khi đạt được đến trình độ nhất định thì gần như có rất ít rủi ro vì thị trường dù lên hay xuống đều cần những người thợ xây nên những sản phẩm mới hoặc thay thế những sản phẩm cũ. Dù chưa biết sản phẩm có được đón nhận hay không, nhưng công sức bỏ ra của lập trình viên đều được trả đầy đủ.

Còn ở nhóm nghề non-tech, chúng ta cần có những tố chất khác thậm chí là năng khiếu để có thể lèo lái, kết nối và phát triển các sản phẩm blockchain và chỉ có thể mang lại doanh thu ổn định và đáng kể khi thị trường đón nhận. Vì người dùng ngày càng thông minh và có khả năng đánh giá được dự án nào là tốt, là thiếu sót.

Nhìn chung, ở cả 2 nhóm này thì ở lĩnh vực blockchain đều có đặc điểm chung là cần sự năng động rất lớn để cập nhật kiến thức và các mối quan hệ mỗi ngày chứ không chỉ ngồi làm văn phòng truyền thống. Do đó, các bạn nếu đã theo đuổi thì chuẩn bị hành trang và đi tới cùng mới thành công được. 

Liệu blockchain có phải là lĩnh vực đáng để đặt cược tương lai? 

BlockchainWork: Thực sự, những chia sẻ vừa rồi của anh mang rất nhiều giá trị bổ ích đồng thời cũng truyền cảm hứng cho mọi người có ý định tham gia vào ngành blockchain ngày nay. Vậy anh có lời khuyên nào muốn dành cho những người đang có ý định bước chân vào blockchain không?

Khoa Lê: Blockchain vẫn còn rất là mới, chúng ta nên nghiên cứu, học hỏi sớm để sử dụng nó khi còn ở những mốc rất đầu tiên, để từ đó phát huy được lợi thế giúp mang về những giá trị lớn.

Lợi thế ở đây là gì? Cái này chỉ nói riêng ở Việt Nam, vì ở Việt Nam việc chuyển đổi số (digital transformation) vừa mới bắt đầu. Cho nên Việt Nam là một thị trường rất là tiềm năng và có lợi thế hơn so với thế giới. Vì khi mang một giải pháp như vậy đến những nước đã phát triển như Mỹ/Châu Âu thì rất khó để xây dựng vì phải thay đổi toàn bộ hệ thống đã có sẵn khi chi phí thay đổi còn nhiều hơn lợi ích nó mang lại. Còn ở Việt Nam là một nước đang phát triển, nhiều cái chưa triển khai, cái đã làm thì chưa hoàn thiện nên rất dễ để đem cái mới vào từ đầu hoặc bổ sung chỉnh sửa từ đó giảm thiểu chi phí và nhanh chóng mang lại hiệu quả.

Do đó các bạn trẻ nên học hỏi kiến thức về lĩnh vực blockchain càng sớm càng tốt, còn các chủ doanh nghiệp thì mở cửa hơn, ít nhất là biết blockchain làm được gì để có thêm nhiều giải pháp góp phần đưa ra quyết định tốt nhất cho doanh nghiệp. Vì đó là sự phát triển của xã hội, chúng ta không cản được nó, nếu chúng ta cản nó thì chúng ta đứng ngoài bước tiến của xã hội.

Kết luận

Vậy là cuộc trò chuyện cùng anh Khoa Lê xin được phép kết thúc tại đây. Hy vọng, anh Khoa luôn giữ được niềm đam mê của mình trên con đường phát triển blockchain trong tương lai. BlockchainWork gửi lời cảm ơn đến quý độc giả đã dành thời gian theo dõi bài viết hôm nay. Hãy tiếp tục theo dõi và đón xem chúng ta sẽ được gặp khách mời nào khác trong số phỏng vấn tiếp theo nhé!

 BlockchainWork phỏng vấn

• Tìm hiểu thêm về BlockchainWork tại website: https://blockchainwork.net/
• Ứng viên nắm bắt cơ hội việc làm tại đây: https://blockchainwork.net/candidate-signup
• Nhà tuyển dụng kết nối các tài năng trẻ tại đây: https://blockchainwork.net/employer-signup

>> Có thể bạn quan tâm:

• Top 10 thách thức trong việc ứng dụng Blockchain
• Tại sao nên học cách phát triển Blockchain?
• Làm thế nào để có 1 công việc blockchain?

*Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp các quan điểm, câu chuyện về blockchain, web3 thông qua góc nhìn của các nhân vật trong ngành. Các thông tin được cung cấp đều dựa vào phần trả lời thực tế của các nhân vật phỏng vấn, BlockchainWork không chịu bất kỳ trách nhiệm nào liên quan đến độ đầy đủ và chính xác của thông tin. Đây không phải là lời khuyên đầu tư, khuyến nghị chiến lược đầu tư hay nội dung quảng cáo được tài trợ.