Kỷ Nguyên Vươn Mình: Thời cơ lý tưởng cho startup đầu tư đổi mới sáng tạo và tài sản số

Trong khuôn khổ Tuần lễ Đổi mới sáng tạo, Khoa học công nghệ và Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (WISE HCMC+ 2025), hội thảo “Khi Công nghệ Hội Tụ – Cơ hội Đầu tư & Hợp tác trong Kỷ nguyên Vươn mình của Việt Nam” đã thu hút sự tham gia của các chuyên gia, nhà đầu tư và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp đến từ nhiều lĩnh vực. Hội thảo do SIHUB phối hợp cùng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam (VIDE), New World Group Asset Management, Công ty cổ phần HVA, CLB Doanh nhân Khởi sự và Hỗ trợ Doanh nghiệp TP.HCM, BizLeaders Việt Nam, và J.E. Austin Associates tổ chức.

Hệ sinh thái khởi nghiệp của TP.HCM: Vị thế khu vực và các chính sách mở đường

Phát biểu khai mạc, bà Đặng Thị Luận – Quyền Giám đốc SIHUB – cho biết hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của TP.HCM đang được đánh giá tích cực bởi nhiều tổ chức quốc tế. Theo Startup Link, thành phố hiện đứng thứ 110 trên 1.000 hệ sinh thái khởi nghiệp năng động toàn cầu và đứng thứ 5 khu vực Đông Nam Á. Bà nhấn mạnh: “TP.HCM hội tụ khoảng 50% số lượng startup cả nước, chiếm hơn 40% lượng đầu tư và 60% thương vụ.”

Ba lĩnh vực Việt Nam đang được ghi nhận nổi bật gồm blockchain, fintech và edtech. Trong khảo sát 2025, hai nhu cầu lớn nhất của startup là tài chính và thị trường – hai yếu tố quyết định khả năng sống còn của doanh nghiệp khởi nghiệp.

Thành phố đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 98 và Nghị quyết 20. Riêng chính sách tài chính không hoàn lại đã giải ngân 23 tỷ đồng cho hơn 150 dự án khởi nghiệp. Theo bà Luận, nguồn lực công chỉ có thể hỗ trợ “ở những giai đoạn đầu rất mạo hiểm và rủi ro”, còn các giai đoạn sau cần kết nối nguồn vốn tư nhân để tạo đòn bẩy phát triển.

Bà cũng lý giải việc hội thảo đảo ngược thông lệ khi mời nhà đầu tư lên sân khấu, còn startup ngồi dưới để trực tiếp hỏi đáp: “Đây là lúc để startup nhìn rõ khẩu vị, cách làm và kỳ vọng của các tổ chức đầu tư. Chúng ta phải tạo ra một giao điểm giữa nhu cầu của startup và nguồn lực của quỹ.”

Chính sách Việt Nam thay đổi nhanh – từ hạn chế thành bộ lọc giá trị

Ở góc độ chính sách, TS. Trần Quý – Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam (VIDE) – khẳng định môi trường pháp lý đang thay đổi mạnh mẽ: “Chính sách Việt Nam hiện nay cực kỳ mở và cực kỳ thay đổi.” Ông cho biết Việt Nam đang bước vào “kỷ nguyên vươn mình” theo định hướng Nghị quyết số 57-NQ/TW và từ năm 2026 trở đi sẽ là giai đoạn “vươn mình hay là bứt phá”.

Theo TS. Quý, Việt Nam đã thu hút hơn 25 tỷ USD FDI trong năm 2024, phần lớn đến từ các lĩnh vực công nghệ cao. Quyết định số 1131/QĐ-TTg ưu tiên phát triển 11 nhóm công nghệ lõi, bao gồm AI, blockchain và tài sản số – những lĩnh vực đang trở thành động lực tăng trưởng mới.

Ông cũng chỉ ra những thách thức quan trọng trong chuyển đổi: “Chuyển đổi tư duy từ cơ chế cũ sang cơ chế mới là thách thức lớn nhất.” Đồng thời, nỗ lực đưa Việt Nam ra khỏi vùng xám FATF về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố cũng được xem là động lực thúc đẩy hoàn thiện khung pháp lý.

Ba trụ cột pháp lý mới được ông nhấn mạnh gồm Luật Công nghiệp Công nghệ số (với nhiều ưu đãi thuế suất dài hạn), Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm tài sản mã hóa, và Nghị định số 94/2025/NĐ-CP về sandbox fintech. Ông kết luận: “Trong kỷ nguyên vươn mình, chính sách không còn là rào cản mà là bộ lọc giá trị.”

Đổi mới sáng tạo phải đo được: Bộ chỉ số PAIR

Đại diện J.E. Austin Associates, ông Kevin Murphy cho rằng đổi mới sáng tạo cần được định nghĩa rộng hơn, bao gồm cả đổi mới xã hội và đổi mới chính phủ. Ông nêu rõ: “Đổi mới sáng tạo phải hướng đến cải thiện cuộc sống con người, chứ không chỉ là lợi nhuận.”

Ông giới thiệu ba nhóm chỉ số đánh giá đổi mới sáng tạo gồm Input (R&D, thời gian đầu tư), Output (bằng sáng chế, sản phẩm mới) và Outcome – nhóm quan trọng nhất, là doanh thu từ sản phẩm mới, tiết kiệm chi phí, mức độ hài lòng và tăng trưởng thị phần.

Ngoài ra, ông đề xuất khung PAIR với bốn nhóm chỉ số: Process (quy trình), Action (hành động), Investment (đầu tư) và Results (kết quả). Theo ông, khung này giúp startup và chính phủ đo lường tiến trình đổi mới một cách thực chất thay vì cảm tính.

Ông nhấn mạnh: “Cách duy nhất để vượt bẫy thu nhập trung bình là đổi mới sáng tạo.” Ông cho rằng cần nhìn nhận FDI theo một góc độ mới: thay vì chỉ là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, FDI phải trở thành dòng “đổi mới sáng tạo trực tiếp từ nước ngoài”, nơi giá trị đổi mới được mang vào và lan tỏa trong nền kinh tế.

Hạ tầng tài sản số ‘Make by Việt Nam’: Con đường tự chủ công nghệ

ThS. Lê Hòa Nhã – Tổng Giám đốc HVA, Phó Chủ tịch Quỹ FundGo – đưa ra tầm nhìn Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng hạ tầng tài sản số của riêng mình: “Chúng ta không nhất thiết phải dùng nền tảng nước ngoài. Việt Nam có thể tạo ra những mảnh ghép của chính mình.”

Ông mô tả 5 lớp hạ tầng tài sản số gồm hệ thống định danh, lưu ký tài sản, khớp lệnh – thanh toán, giám sát rủi ro và minh bạch báo cáo. Đây được xem là cấu trúc hạ tầng cốt lõi cho thị trường tài sản số an toàn và minh bạch.

Về khẩu vị đầu tư, ông cho biết quỹ FundGo ưu tiên các dự án “gắn với tài sản thật và dòng tiền thật”, đặc biệt trong các lĩnh vực RWA (token hóa tài sản thực), RegTech, nền tảng giao dịch và ví tài sản số.

Quy trình hợp tác của quỹ gồm bốn bước: trao đổi mô hình, triển khai POC/Pilot trong môi trường lab không dùng tiền thật, đánh giá cơ cấu đầu tư và đồng hành dài hạn.

Tài chính truyền thống dịch chuyển sang tài sản số: Cơ hội mới cho Việt Nam

Từ góc nhìn của Chủ tịch New World Group Asset Management, ông Đàm Thanh Hiệp nhận định sự dịch chuyển từ tài chính truyền thống sang tài sản số đang diễn ra rất nhanh. Việt Nam hiện có khoảng 17 triệu người sở hữu hoặc giao dịch tài sản số, một con số vượt xa nhiều quốc gia trong khu vực.

Ông nhấn mạnh: “Việt Nam có thiên thời, địa lợi, nhân hòa với lực lượng lao động trẻ chiếm gần 40% dân số và thuộc top 5 thế giới về đất hiếm.” Tuy nhiên, các thách thức lớn vẫn tồn tại như khung pháp lý chưa hoàn chỉnh, nhận thức nhà đầu tư không đồng đều và thiếu nhân lực blockchain, dữ liệu và quản trị rủi ro.

Ông khuyến nghị doanh nghiệp cần chuẩn hóa hoạt động và minh bạch tài chính: “Phải sẵn sàng trích một phần thuế để đóng cho nhà nước. Đó là nền tảng để trở thành doanh nghiệp sạch trong mắt quỹ đầu tư.”

Về xu hướng token hóa, ông cho biết mô hình này sẽ giúp người dân có thể sở hữu bất động sản chỉ với 100.000 đến 200.000 đồng, mở rộng cơ hội đầu tư cho đại chúng.

Điểm nhấn từ phần thảo luận chuyên gia

Tại phần trao đổi, các chuyên gia đồng thuận rằng startup phải đưa yếu tố chính sách vào kế hoạch kinh doanh tổng thể, bởi chính sách đang mở và trở thành “một phần của bài toán thị trường”.

Đại diện ngân hàng chia sẻ về xu hướng hợp tác với fintech để minh bạch dữ liệu SME, qua đó mở ra các giải pháp tài trợ chuỗi cung ứng giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận vốn tốt hơn.

Chị Helen Nguyễn – Chủ tịch BizLeaders Việt Nam) nhấn mạnh quy tắc tài chính quan trọng: “Đừng bao giờ lấy nguồn vốn ngắn hạn để đầu tư vào tài sản dài hạn.”

Anh Vũ Trọng Nghĩa chia sẻ kinh nghiệm gọi vốn: quỹ đầu tư tập trung đánh giá hai yếu tố – “con sóng” (cơ hội thị trường đủ lớn) và “người lướt sóng” (đội ngũ founder có năng lực và tinh thần thực chiến). Startup phải chứng minh rằng giải pháp công nghệ của mình “giải quyết được bài toán thực tiễn”.

TS. Trần Quý nhắc lại rằng SME cần quyết tâm chuyển đổi: “Nếu SME cứ ngồi chờ hỗ trợ thì không ai hỗ trợ đâu. Phải thực sự quyết tâm hành động để tận dụng cơ hội và thời cơ.”

Tại hội thảo, BlockchainWork cũng tham gia với vai trò kết nối và tìm hiểu sâu hơn về các định hướng chính sách liên quan đến nhân lực blockchain và thị trường tài sản số. Bà Lê Ngọc Mỹ Tiên, CEO BlockchainWork, đặt câu hỏi trực tiếp tới các chuyên gia về quan điểm của Nhà nước đối với hoạt động lưu trữ và lưu ký tài sản on-chain – một vấn đề cốt lõi trong vận hành hệ sinh thái blockchain và thị trường tài sản số.

Trong phần phản hồi, TS. Trần Quý đã làm rõ hướng tiếp cận chính sách của Việt Nam trong thời gian tới. Ông cho biết trước hết cần phân biệt rõ hai loại tài sản số khác nhau. Thứ nhất là dạng “enter” – tức tài sản số dùng trong nội bộ doanh nghiệp, phục vụ vận hành quy trình, không có chức năng giao dịch rộng rãi. Loại tài sản này sẽ không nằm trong diện quản lý chặt theo cơ chế tài sản mã hóa. Loại thứ hai, quan trọng hơn, là tài sản số VA (Virtual Asset) – những tài sản có giá trị, có quyền tài sản và có khả năng giao dịch trên thị trường. TS. Trần Quý nhấn mạnh rằng đây chính là đối tượng sẽ được các khuôn khổ pháp lý như Nghị quyết 05 và Nghị định 94 quản lý. Khi VA được đưa lên sàn giao dịch, Nhà nước yêu cầu sự tham gia của các VASP (Virtual Asset Service Providers) để giám sát, chứng thực và đảm bảo minh bạch, phòng chống rủi ro.

Kết luận

Việt Nam đang bước vào thời điểm quan trọng với khung chính sách cởi mở, dòng vốn chất lượng cao và nhu cầu chuyển đổi mạnh mẽ trong tài chính – công nghệ – đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, startup và SME cần chuyển đổi tư duy, đảm bảo minh bạch, xây dựng mô hình kinh doanh gắn với tài sản thật, đồng thời theo đuổi đầu tư đổi mới sáng tạo và tài sản số có đo lường.

Đại diện BlockchainWork khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng các chuyên gia, doanh nghiệp và nhà đầu tư trong hành trình thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Với vai trò là nền tảng nhân lực blockchain – web3.0 hàng đầu, BlockchainWork cam kết tích cực kết nối, chia sẻ và hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành blockchain – web 3.0, đồng thời góp phần tạo dựng một hệ sinh thái công nghệ vững mạnh, minh bạch và bền vững trong giai đoạn Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ.

BlockchainWork

BlockchainWork – Cộng đồng nhân sự blockchain hàng đầu tại Việt Nam

• Liên hệ hợp tác với BlockchainWork: contact@blockchainwork.net
• Tìm hiểu thêm về BlockchainWork tại: https://blockchainwork.net/
• Nhà tuyển dụng kết nối các tài năng trẻ tại: https://blockchainwork.net/employer-signup
• Ứng viên nắm bắt cơ hội việc làm tại: https://blockchainwork.net/candidate-signup

>>Có thể bạn quan tâm: