Cách Blockchain giải quyết những thách thức về tính minh bạch trong tín chỉ carbon (carbon credit)

Thị trường tín chỉ carbon (Carbon credit) đang mở rộng nhanh chóng do nỗ lực của các quốc gia, doanh nghiệp và cả người dân trong việc giảm phát thải. Tuy nhiên, vấn đề về tính minh bạch đang là một trong những thách thức đối diện với những người tham gia thị trường carbon. Công nghệ blockchain có thể cung cấp giải pháp bằng cách theo dõi và báo cáo các giao dịch giảm phát thải, loại bỏ các vấn đề liên quan đến tính toán trùng lặp, cải thiện quản lý tài chính và xây dựng niềm tin. Mặc dù vẫn khá mới mẻ, công nghệ blockchain có khả năng giúp giải quyết những thách thức về tính minh bạch trong giao dịch carbon trong tương lai gần. Hãy cùng BlockchainWork tìm hiểu những thách thức cũng như những giải pháp về tính minh bạch trong dữ liệu tín chỉ carbon nhé

Tín chỉ carbon là gì? Những thách thức về tính minh bạch trong tín chỉ carbon

Tín chỉ carbon là một đơn vị đo lường lượng khí thải nhà kính (GHG) được giảm hoặc tránh được bằng cách thực hiện các dự án bảo vệ môi trường, như trồng rừng, sản xuất năng lượng tái tạo, hay cải thiện hiệu quả năng lượng. Tín chỉ carbon có thể được mua bán trên các thị trường carbon để bù đắp lượng khí thải của các cá nhân, tổ chức, hoặc doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc tính toán và kiểm chứng tín chỉ carbon cũng gặp phải nhiều thách thức về tính minh bạch và đáng tin cậy. Một số thách thức chính là:

• Tính đồng nhất: Có nhiều tiêu chuẩn và phương pháp khác nhau để đánh giá và xác nhận tín chỉ carbon, dẫn đến sự khác biệt về chất lượng và giá trị của các tín chỉ carbon trên thị trường. Điều này làm cho việc so sánh và lựa chọn các tín chỉ carbon trở nên khó khăn và thiếu minh bạch.
• Tính bổ sung: Đây là khả năng của một dự án tín chỉ carbon tạo ra lượng khí thải nhà kính thấp hơn so với trường hợp không có dự án. Điều này đòi hỏi phải có một kịch bản cơ sở để so sánh với kịch bản dự án, nhưng việc xác định kịch bản cơ sở có thể rất phức tạp và mang tính giả định. Nếu kịch bản cơ sở được đặt quá cao hoặc quá thấp, điều đó có thể dẫn đến việc đánh giá sai lệch lượng tín chỉ carbon thực tế được tạo ra.
• Tính bền vững: Đây là khả năng của một dự án tín chỉ carbon duy trì lượng khí thải nhà kính thấp hơn trong một khoảng thời gian dài. Điều này đòi hỏi phải có sự cam kết và giám sát liên tục từ các bên liên quan để đảm bảo rằng các dự án không bị hủy hoại, thay đổi, hoặc mất hiệu lực do các yếu tố tự nhiên hoặc nhân tạo. Ví dụ, một dự án trồng rừng có thể bị ảnh hưởng bởi các vấn đề như cháy rừng, phá rừng, hoặc biến đổi khí hậu.
• Tính sẵn có: Việc tìm kiếm các dự án tín chỉ carbon phù hợp với mục tiêu và giá trị của doanh nghiệp đôi khi gặp hạn chế về sự sẵn có. Điều quan trọng là xác định những dự án có tác động thực sự và có khả năng đo lường rõ ràng trong việc giảm lượng khí thải carbon.
• Chi phí: Chi phí mua tín chỉ carbon có thể thay đổi tùy thuộc vào loại dự án, vị trí và các yếu tố thị trường. Một số doanh nghiệp có thể phải đối diện với hạn chế về ngân sách khi xem xét việc mua tín chỉ carbon.

Vậy Blockchain là gì? Blockchain hoạt động như thế nào?

Blockchain là một công nghệ cho phép lưu trữ và truyền tải dữ liệu một cách an toàn, minh bạch, và không thể thay đổi được. Blockchain hoạt động như một cuốn sổ cái kỹ thuật số phi tập trung, được quản lý bởi một mạng lưới các máy tính (nút) mà không cần có một bên trung gian nào. Blockchain được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, như tiền kỹ thuật số, hợp đồng thông minh, bảo mật, chứng minh nguồn gốc, và nhiều hơn nữa12.

Cách thức hoạt động của blockchain có thể được mô tả qua các bước sau:

• Ghi lại giao dịch: Khi có một giao dịch mới được thực hiện trên mạng blockchain, nó sẽ được gửi đến tất cả các nút để xác minh tính hợp lệ của nó. Sau đó, giao dịch sẽ được đóng gói vào một khối, chứa dữ liệu, mã băm của khối hiện tại, và mã băm của khối trước đó.
• Đạt được sự đồng thuận: Để một khối mới được thêm vào chuỗi, các nút phải đạt được sự đồng thuận về việc khối đó có hợp lệ hay không. Có nhiều thuật toán đồng thuận khác nhau được sử dụng trong các mạng blockchain khác nhau, nhưng một trong những phổ biến nhất là bằng chứng công việc (proof-of-work). Theo thuật toán này, các nút phải giải quyết một bài toán toán học khó, được gọi là bài toán băm, để tạo ra một giá trị băm hợp lệ cho khối. Nút nào giải quyết được bài toán đầu tiên sẽ được phép thêm khối đó vào chuỗi và nhận phần thưởng.
• Liên kết các khối: Khi một khối mới được thêm vào chuỗi, nó sẽ được gửi đến tất cả các nút khác để cập nhật sổ cái. Do mỗi khối chứa mã băm của khối trước đó, nếu có ai đó cố gắng thay đổi dữ liệu trong một khối, mã băm của khối đó và tất cả các khối sau đó sẽ bị thay đổi, làm mất đi tính nhất quán của chuỗi. Điều này làm cho việc thay đổi dữ liệu trên blockchain trở nên rất khó, vì nó yêu cầu phải thay đổi toàn bộ chuỗi và đạt được sự đồng thuận của tất cả các nút.
• Chia sẻ sổ cái: Mỗi nút trên mạng blockchain đều có một bản sao của sổ cái, được cập nhật liên tục khi có khối mới được thêm vào. Điều này giúp cho việc kiểm tra và xác minh dữ liệu trở nên dễ dàng và nhanh chóng, vì không cần phải dựa vào một bên trung gian nào. Ngoài ra, việc chia sẻ sổ cái cũng tăng cường tính minh bạch và niềm tin giữa các bên tham gia vào mạng blockchain.

>>Xem thêm: Tất tần tật về blockchain cho người mới bắt đầu

Công nghệ Blockchain có thể cải thiện tính minh bạch trong giao dịch thị trường carbon như thế nào?

Thị trường carbon có truyền thống tập trung, khó thâm nhập và kém thanh khoản, dẫn đến sự tham gia vào thị trường rất hạn chế. Blockchain có tiềm năng mở rộng thị trường carbon hiện có và tạo ra thị trường mới cho nhiều bên liên quan hơn, bao gồm cả các doanh nghiệp nhỏ và cá nhân. Công nghệ Blockchain có thể ghi lại các giao dịch một cách công khai và vĩnh viễn, giúp thúc đẩy khả năng truy xuất nguồn gốc và tính trung thực. Công nghệ Blockchain có tiềm năng cải thiện giao dịch thị trường carbon theo những cách sau:

• Xây dựng niềm tin của người tiêu dùng: Một trong những thách thức lớn nhất trong giao dịch trên thị trường carbon là tính thiếu chính xác và không đáng tin cậy của dữ liệu. Công nghệ blockchain có thể cung cấp một phương pháp theo dõi giao dịch phân tán và minh bạch hơn nhiều, cung cấp cho người tiêu dung hồ sơ kiểm toán chi tiết đối với tất cả các sản phẩm trong vòng đời của nó.
• Xóa bỏ việc đếm kép: Bằng cách sử dụng sổ cái phi tập trung, hệ thống xác minh, tính bất biến của hồ sơ, hợp đồng thông minh và quy trình tự động, cùng với các tính năng khác, công nghệ này có thể hỗ trợ rất nhiều trong việc theo dõi dữ liệu về lượng khí thải carbon, giao dịch và phát thải trong toàn bộ chuỗi giá trị. Điều này đảm bảo rằng khả năng truy xuất nguồn gốc của các yếu tố này được duy trì từ đầu đến cuối. Ngoài ra, bản chất phi tập trung của blockchain có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối các hệ thống đăng ký trong mạng ngang hàng, giải quyết vấn đề “tính hai lần” trong tín chỉ carbon.
• Hợp lý hóa và tăng tốc giao dịch carbon: Trái ngược với các mạng tập trung hoặc phi tập trung, blockchain ngăn chặn sự thống trị độc quyền của hệ thống bằng cách loại bỏ nhu cầu của bên trung gian. Nó có thể giảm thời gian cần thiết để thông quan và phê duyệt thương mại bằng cách loại bỏ yêu cầu đối với các trung gian. Việc sử dụng hợp đồng thông minh có thể đẩy nhanh việc mua bán tín chỉ carbon bằng cách số hóa quá trình đàm phán và thỏa thuận.
• Tăng cường buôn bán phát thải carbon: Công nghệ chuỗi khối có tiềm năng tăng cường hệ thống thương mại carbon. Tất cả thông tin đáng tin cậy được thu thập từ blockchain có thể hỗ trợ các doanh nghiệp hoặc tổ chức xác định các vấn đề của họ và lý do tại sao chúng chưa thân thiện với môi trường. Như vậy, họ sẽ thấy đơn giản hơn khi xác định thế nào là thân thiện với môi trường đối với họ và thiết lập những cách phù hợp để đạt được điều đó.

>>Tìm hiểu thêm: Top 10 thách thức của việc ứng dụng blockchain

Kết luận:

Kết luận, Blockchain đã giải quyết những thách thức về tính minh bạch trong dữ liệu tín chỉ carbon một cách hiệu quả. Bằng cách sử dụng công nghệ Blockchain, thông tin về lượng carbon được ghi lại một cách chính xác và không thể thay đổi. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và tin cậy trong việc quản lý dữ liệu tín chỉ carbon, từ đó thúc đẩy các tổ chức và cá nhân tham gia vào hoạt động giảm thiểu khí thải nhà kính.

Ngoài ra, việc sử dụng Blockchain cũng giúp tối ưu hóa quy trình xác nhận và xác minh thông tin, từ đó giảm thiểu rủi ro gian lận trong hệ thống quản lý tín chỉ carbon. Từ đó, Blockchain đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc giải quyết những thách thức về tính minh bạch trong dữ liệu tín chỉ carbon và góp phần thúc đẩy phát triển bền vững của ngành công nghiệp.

BlockchainWork tổng hợp

• Tìm hiểu thêm về BlockchainWork tại: https://blockchainwork.net/
• Nhà tuyển dụng kết nối các tài năng trẻ tại: https://blockchainwork.net/employer-signup
• Ứng viên nắm bắt cơ hội việc làm tại: https://blockchainwork.net/candidate-signup
• Tham gia kết nối Cộng đồng blockchain Việt Nam BW

>>Có thể bạn quan tâm:

• Ứng dụng thực tế của blockchain trong thương mại, tài chính
• Ứng dụng thực tế của ngành công nghệ blockchain trong nông nghiệp
• Top 5 lĩnh vực có thể ứng dụng blockchain hiệu quả